Prawo w internecie
1 Przepisy prawa w Polsce i UE
Prawo internetowe
Prawo internetowe to temat, który po wielu sprzeciwach w sprawie Acta ma dziwny wydźwięk. Z jednej strony utrzymuje się, że internet powinien rządzić się dokładnie takimi samymi prawami, jak świat realny, z drugiej jednak nie jest tajemnicą, że wiele ogólnych zasad, jakich przestrzegania pilnuje się w świecie rzeczywistych jest stale i na bieżąco łamanych online. Mimo że życzenie jest takie, by internet nie był miejscem łamania prawa, pod wieloma względami ciągle wydaje się, że w jego obrębie złamać prawo można najłatwiej.
Prawo autorskie
Podstawowe prawo funkcjonujące w internecie to prawo autorskie, zakazujące posługiwanie się czyimś dziełem – w formie tekstu, grafiki, pliku video, itd. – bez jego wyraźnej zgody. Przedstawiając sprawę bardzo prosto, nie można po prostu pobrać sobie zdjęcia z internetu, by następnie wykorzystywać je na swojej stronie internetowej. Nie ma przy tym znaczenia, czy będzie się to robić w celach prywatnych, czy komercyjnych. Takie działanie jest po prostu zakazane. Podobnie z wszelkimi opisami, artykułami i publikacjami. Nie można tak po prostu sobie z nich czerpać i publikować tam, gdzie się chce. Kontrowersyjne jest nawet zamieszczanie ich fragmentów z odnośnikiem w formie linku do całości wypowiedzi.
Hazard online
Podobnie jak to jest w przypadku hazardu i gier liczbowych w świecie rzeczywistym, tak w świecie internetowym funkcjonują podobne prawa. Zakazane jest zarówno branie udziału w grach i zakładach wzajemnych jak i organizowanie takich rozrywek. Wzięcie udziału w takiej nielegalnej grze (np. internetowym pokerze) grozi zapłaceniem grzywny w wysokości nawet 120 stawek dziennych. Wysokość kary ustalana jest indywidualnie przez sąd rozpatrujący daną sprawę.
Prawo do bezpieczeństwa
Internet nie jest pozbawiony wszelkiego zła. Także tutaj działają przestępcy, którzy w różny sposób starają się zagrozić innym osobom, ze względu na brak dostatecznej uwagi lub nowoczesnych rozwiązań stających się łatwym łupem. Zagrożenia są zauważane przez odpowiednie władze, które starają się chronić internautów otwierając nowe instytucje i stowarzyszenia, które edukują oraz wdrażają rozwiązania poprawiające bezpieczeństwo w internecie.
Bezpieczeństwo w internecie zawiera takie zagadnienie jak ochrona przed cyberprzestępczością, niepożądanymi treściami, na przykład pornografią, czy też materiałami pełnymi agresji.
Prawo do komunikacji
Prawo internetowe z każdym rokiem jest rozszerzane, dostosowywane do możliwości online. Przykładowo obejmuje nie tylko e-biznes i e-handel, ale również uwzględnia możliwość wysłania pism drogą elektroniczną, czy składanie wniosków, w tym bardzo ważnych rozliczeń podatkowych.
(Wykorzystano stronę : https://www.netakademia.pl/artyk-prawo-internetowe.php)
2 Ochrona praw autorskich w internecie :
Prawo autorskie symbol: © – pojęcie prawnicze oznaczające ogół praw przysługujących autorowi utworu albo normy prawne upoważniające autora do decydowania o użytkowaniu dzieła i czerpaniu z niego korzyści finansowej.
Powodem wprowadzenia praw autorskich majątkowych było zabezpieczenie interesów twórców oraz wydawców. Efektem naruszenia tych właśnie praw są m.in. następujące szkody:
- utrata przez twórców zysków z tytułu rozpowszechniania utworów,
- straty firm zajmujących się dystrybucją i promocją utworów,
- straty państwa związane z nieodprowadzonymi podatkami.
3 Kopiowanie, powielanie, rozpowrzechnianie zasobów w internecie :
Istnieją cztery warunki udostępniania zasobów, z czego pierwszy pojawia się we wszystkich licencjach:
- Uznanie Autorstwa
zezwala się na kopiowanie, dystrybucję, wyświetlanie i użytkowanie dzieła i wszelkich jego pochodnych pod warunkiem umieszczenia informacji o twórcy.
- Użycie Niekomercyjne
zezwala się na kopiowanie, dystrybucję, wyświetlanie i użytkowanie dzieła i wszelkich jego pochodnych tylko w celach niekomercyjnych.
- Bez Utworów Zależnych
zezwala się na kopiowanie, dystrybucję, wyświetlanie tylko dokładnych (dosłownych) kopii dzieła, niedozwolone jest jego zmienianie i tworzenie na jego bazie pochodnych.
- Na Tych Samych Warunkach
zezwala się na kopiowanie, dystrybucję, wyświetlanie i użytkowanie pochodnych dzieł, pod warunkiem że będą one opublikowane na takiej samej licencji.
4 Dystrybucja oprogramowania :
Typ oprogramowania
- Abandonware Program, który nie ma prawnego właściciela, gdyż ten albo już nie istnieje (w przypadku firm), bądź nie żyje (w przypadku osoby prywatnej). Programy takie określa się jako abandonware i dotyczą najczęściej starych wersji gier na konsole lub automaty, które już dawno straciły na popularności.
- Addware Program który mimo wielu zaawansowanych funkcji, jest zupełnie darmowy, i w pełni użyteczny, acz nie pozbawiony pewnych cech marketingowych. Chodzi o to że użytkownik w czasie korzystania z programu zmuszony jest do oglądania zmieniających się co jakiś czas reklam, umieszczanych w znajdującym się w jakiejś centralnej części okna programu ramce.
- Cardware (również postcardware) Typ programu nie nakłada na użytkownika obowiązku opłaty pieniężnej, a jedynie wysłania kartki pocztowej, przez grzeczność dla autora aplikacji.
- Demo Programu, który jest tylko próbką danej aplikacji mającej na celu umożliwienie producentowi zareklamowanie swojego produktu, nie pozbawiając go jednocześnie należnych honorariów z tytułu jego wyprodukowania. Są to bowiem programy które z pośród wielu opcji lub informacji jakie są dostępne w pełnych wersjach, udostępniają jedynie jedną lub dwie, które mają przybliżyć użytkownikowi prezentowany program i nakłonić go do kupna wersji finalnej.
- Demo pasywne (demo version, rolling demo) Wersja demonstracyjna nie pozwala nam nic zrobić w programie, a tylko usiąść przed monitorem i patrzeć na prezentację możliwości programu. Wersje demonstracyjne mogą być dezorientujące: dobra demonstracja może, ale wcale nie musi oznaczać dobrego programu.
- Ewaluacja Ten rodzaj dystrybucji dotyczy najczęściej systemów operacyjnych takich jak Linux czy Unix rozprowadzanych na dodatkach CD magazynów komputerowych lub za pośrednictwem Internetu. Wersje programów i systemów są najczęściej w pełni funkcjonalne i bez ograniczeń czasowych ale pozbawione podręczników obsługi i komercyjnych dodatków oprogramowania usprawniającego dany program lub system, bez którego instalacja i użytkowanie może być często problematyczne.
- Firmware Niektóre urządzenia jak np. modemy posiadają własne oprogramowanie, tzw. Firmware które steruje jego pracą i jest odpowiedzialne za jego funkcje i osiągi. Jest to oprogramowanie ściśle przypisane do określonego urządzenia mające na celu wydobyć cały jego potencjał.
- Freeware Oprogramowanie, które można bezpłatnie wykorzystywać i kopiować. Nie oznacza to rezygnacji z praw autorskich do produktu - zazwyczaj umowa licencyjna zawiera punkt zakazujący wprowadzania zmian w kodzie programu i dalszej dystrybucji na zasadach komercyjnych.
- Liteware Program, który jest rozpowszechniany darmowo, ale ma mniej możliwości niż wersja komercyjna.
- Shareware Użytkownik posiada prawo do darmowego korzystania z programu przez pewien z góry ustalony okres, po czym musi go zarejestrować jeżeli zdecyduje się na jego dalsze użytkowanie, lub usunąć go ze swojego komputera. Wraz z zarejestrowaniem programu otrzymuje on pełne prawo do jego użytkowania oraz inne korzyści jak np. możliwość zakupu nowych jego wersji po niższych cenach. Prawa autorskie mają takie samo zastosowanie zarówno w stosunku do programów komercyjnych, jak i do oprogramowania shareware. Programy typu shareware kosztują mniej od programów, ktore można kupić w sklepie i mają nad nimi podstawową przewagę; można je przed zakupem dokładnie wypróbować.
- Spyware Program, który oprócz ściśle określonej funkcji, potajemnie zbiera także informacje o imieniu, nazwisku, adresie e-meilowym użytkownika, zainstalowanych w komputerze programach, odwiedzanych przez użytkownikach stronach oraz ściąganych przez niego plikach. Dane te są następnie bez jego wiedzy i zgody przesyłane siecią do producenta oprogramowania, który na ich podstawie może w miarę precyzyjnie określić zainteresowania poszczególnych użytkowników i odpowiednio dostosować swoją kampanię marketingową. Szpiedzy ukrywają się najczęściej za różnego typu darmowymi programami - freeware lub addware które śledzą ich poczynania i nadają przy pierwszej lepszej okazji połączenia stosowne raporty. Zdarza się co prawda że aplikacje tego typu informują użytkownika w czasie instalacji o wbudowanym systemie szpiegowskim, aczkolwiek czynią to w sposób ogólnikowy.
- Stampware Program nie nakłada na użytkownika obowiązku opłaty pieniężnej, a jedynie wysłanie znaczka pocztowego, przez grzeczność dla autora aplikacji.
- Vaporware Konkurujące ze sobą firmy ogłaszają czasem informację o mającym się rzekomo wkrótce pojawić nowym oprogramowaniu lub urządzeniu mającym przewyższać możliwościami produkty konkurencji. W rzeczywistości są to jednak tylko przechwałki, gdyż zapowiadany produkt w ogóle nie istnieje, lub na skutek jakichś trudności nigdy został wypuszczony na rynek, a zapowiadany produkt klasyfikuje się jako tzw. Vaporware.
- Wersja próbna (trial version, working version) Program, który jest nieco ograniczony w działaniu. Z reguły nie można zapisać tworzonych w nim plików, wydrukować własnych prac. Wersja ograniczona czasowo pozwala pracować już na pełnym programie, ale tylko przez jakiś czas, po czym program przestaje działać. Ograniczenie czasowe może być wprowadzone do samego programu, który z każdym uruchomieniem informuje nas, ile jeszcze czasu zostało do końca okresu próbnego lub do licencji, którą przyjmujemy do wiadomości, przegrywając program. W tym drugim przypadku producent liczy na to, że dotrzymamy słowa i przestaniemy używać program; inaczej stajemy się po prostu komputerowymi piratami.
(Wykorzystanie informacji ze strony: https://lo3.gdynia.pl/~genek/projekt/szkola/projekty/p8/formy.html)
5 Zasady licencjonowania oprogramowania :
Licencja oprogramowania – umowa na korzystanie z utworu jakim jest aplikacja komputerowa, zawierana pomiędzy podmiotem, któremu przysługują majątkowe prawa autorskie do utworu, a osobą, która zamierza z danej aplikacji korzystać.
Umowa taka powinna określać przede wszystkim pola eksploatacji (formy wykorzystania utworu), czyli warunki na jakich licencjobiorca jest uprawniony do korzystania z programu. W Polsce Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych jako podstawowe elementy określające pola eksploatacji wskazuje zakres, miejsce i czas korzystania z utworu, przy czym jest to wyliczenie przykładowe i strony umowy mogą dowolnie kształtować charakter licencji (biorąc jednak pod uwagę treść przepisów ustawowych, których strony nie mogą modyfikować.
6 ACTA :
ACTA oznacza Anti-Counterfeiting Trade Agreement (umowa handlowa dotycząca zwalczania obrotu towarami podrabianymi), jednakże nazwa ta może wprowadzać nieco w błąd, gdyż w istocie ACTA w przeważającej mierze dotyczy naruszania praw własności intelektualnej w ogólności, nie koncentrując się jedynie na kwestiach podróbek, a więc towarów oznaczanych znakami towarowymi innych producentów.
Ja jestem przeciw ACTA między innymi dlatego, iż nie można by bylo oglądać różnych filmów z portalu YouTube oraz nie chciałbym, aby śledzono moje poczynania w internecie.